Mówi się, że oczy są zwierciadłem duszy.

 Oczy zdradzają o czym myślimy i czy sobie coś przypominamy, czy kłamiemy. Wiadome jest, że wraz ze zmianą nastroju zmienia się wyraz oczu. Za pomocą oczu można wyrazić strach, gniew, radość, zdziwienie oraz smutek. Również z wyrazu oczu można wnioskować o stanie zdrowia.[1] Za pomocą oczu człowiek pochłania otaczający go świat. W nich również odbija się świat wewnętrzny ludzi. Gdy ktoś mruży oczy, może to oznaczać, że jest krótkowzroczny, ale również może oznaczać to, że osoba ta jest podstępna, albo nawet niebezpieczna. Osoby, które są skłonne do mrużenia oczu mogą być również bojaźliwe lub jest to ich sposób zamykania się w sobie. Natomiast oczy szeroko otwarte to przede wszystkim oznaka naiwności. Takie spojrzenie jest charakterystyczne dla dzieci. Mówi się także o wzroku jasnym otwartym, o spojrzeniu miękkim czy sennym. Są ludzie o oczach smutnych, chytrych, pustych a nawet zimnych. Hess w swojej książce
The Tell-Tale Eye „pisze, że oczy mogą dawać najbardziej odkrywcze i prawdziwe komunikaty spośród wszystkich, jakie docierają do naszych mózgów, ponieważ są centralnym punktem naszych organizmów, a źrenice działają niezależnie.”[2]

Oczy mężczyzn są bardzo wrażliwe na strach, wstręt i gniew, ich oczy wtedy reagują gwałtownie i spontanicznie. Natomiast kobiety wzrokiem wyrażają znacznie szerszą gamę doznań, ponieważ są one z natury wrażliwsze i subtelniejsze.
Na Uniwersytecie Cambridge Simon Baron-Cohen przeprowadził badanie polegające na pokazywaniu ludziom wąskiego paska fotografii z widocznymi tylko oczami. Badani mieli za zadanie określenie stanu psychicznego przymiotnikami typu przyjazny, zrelaksowany, wrogi i zaniepokojony osoby przedstawionej na fotografii. Badanie wykazało, że mężczyźni odpowiedzieli poprawnie na 19 z 25 przypadków, natomiast kobiet w 22 na 25.  Kobiety o wiele lepiej odczytują sygnały, jakie wysyłają oczy.[3]

Rysunek. Kierunek patrzenia a zachowanie

Źródło: Tkaczyk L., Komunikacja niewerbalna. Postawa mimika gest, Wydawnictwo ASTRUM, Wrocław 1998, s. 33

            Kiedy człowiek spogląda w górę na lewo, to oznacza, że czerpie wtedy informacje z pamięci wzrokowej. Spoglądanie w górę na prawo wiąże się z informacjami wizualnymi. Kiedy człowiek kieruje wzrok na lewo na wysokości lewego ucha, to świadczy o tym, że korzysta z pamięci słuchowej, czy też próbuje sobie coś przypomnieć. Natomiast spojrzenie w prawą stronę, w kierunku prawego ucha świadczy o tym, że człowiek tworzy dźwięki lub melodie, albo też próbuje coś zmyślić. Kierowanie wzroku w lewo w dół, świadczy o tym, że dana osoba prowadzi dialog wewnętrzny. Spoglądanie w prawo, w dół świadczy o myślach kinestetycznych.
Kiedy człowiek spogląda w górę to oznacza, że jest pochłonięty wewnętrzną rozmową przez przypominanie sobie lub zmyślanie.[4]

Patrząc prosto w oczy rozmówcy nawiązujemy prawdziwe porozumienie. Niektórzy czują się swobodnie, a inni są skrępowani, gdy ktoś patrzy się im w oczy. Wiąże się to z tym, jak długo ludzie patrzą sobie w oczy i podtrzymują kontakt wzrokowy. Podczas rozmowy przeciętny kontakt wzrokowy waha się od 25% do 100%. Kiedy jakaś osoba mówi, to utrzymuje kontakt wzrokowy przez 40-60% czasu trwania rozmowy, natomiast słuchacz przez 80% czasu. W celu utrzymania dobrych stosunków podczas rozmowy powinno się utrzymywać kontakt wzrokowy od 60 do 70% czasu trwania rozmowy. Jednak długość spojrzenia jest również uwarunkowana kulturowo, będąc w Japonii najbezpieczniej jest odwzajemniać spojrzenia przesyłane przez miejscowych.[5]

Twarz wyraża siedem podstawowych emocji, można je rozpoznać zwracając uwagę na pracę mięśni, wyraz oczu, a także ułożenie brwi i ust. Na przykład u osoby odczuwającej radość pojawiają się drobne zmarszczki, a w oku można dostrzec charakterystyczny błysk. Ludzie potrafią manipulować mięśniami ust, dlatego tak łatwo jest im udawać uśmiech, ale oczy nie oszukują, wtedy nie pojawia się w nich specyficzny błysk. Z twarzy możemy również wyczytać emocje takie jak zaskoczenie, smutek, strach, gniew a nawet odrazę i pogardę. Mimo, że liczba emocji, jaką potrafi wyrazić twarz, jest ograniczona to jednak na podstawie innych elementów mowy ciała może powstać złożony obraz emocji.[6]

Ludzie chcąc poprawnie rozszyfrować czyjeś zamaskowane emocje powinni zwracać uwagę na subtelne znaki zwane mikroekspresjami. Często to pierwsza reakcja danej osoby mówi o wiele więcej niż użyte później słowa. Emocje nie jest łatwo ukryć, ale gdy słuchacze są zbyt pochłonięci wypowiadanymi przez drugą osobę słowami pomijają wtedy, co pokazuje postawa i twarz danej osoby.

---

[1] Collins A., Język ciała gestów i zachowań, Klub dla Ciebie, Warszawa 2003, s. 30

[2] Pease A.,  Mowa ciała. Jak odczytywać myśli innych ludzi z ich gestów, Jedność, Kielce 2001, s. 94

[3] Pease A., Pease B., Mowa ciała, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2010, s. 208

[4] Thomson P., Sposoby komunikacji interpersonalnej, Zysk i S-ka, Poznań 1998, s. 57

[5] Pease A., Pease B., Mowa ciała, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2010, s. 213-214

[6] Chrzanowska A., Z emocjami do twarzy, „Charaktery” nr 6/2010, s. 45

Rodzaje emocji

W celu omówienia rodzaju emocji, należy zwrócić uwagę najpierw na to,
że emocje dzielimy na pierwotne i wtórne. Jak zauważa J. Panksepp istnieją trzy kategorie zjawisk o różnym poziome złożoności:

1. Najprostsze reakcje emotywne, prawie automatyczne jak na przykład wstręt, głód, trwają tyle, ile wywołujące je warunki
2. Emocje, które mają w swym podłożu pobudzenie tensometrycznych mechanizmów mózgowych, dzięki temu stany i ich konsekwencje mogą trwać dłużej od wzbudzających ich bodźców
3. Systemy odpowiedzialne za różne uczucia wyższe, które zostają uwewnętrznione, jako stany subiektywne i przez to można je badać tylko u ludzi.[1]

„Innym przykładem są analizy K. Scherera, który wprowadza pojęcie emocji modalnych.

Według tego autora kryteriami wskazującymi na „podstawowość” emocji są:

a)      nazwa werbalna (większość emocji uznawanych za podstawowe ma swoje nazwy we wszystkich głównych językach świata; badania przeprowadzone w 37 krajach wskazują na istnienie siedmiu podstawowych emocji: gniewu, strachu, smutku, radości, wstrętu, wstydu i winy. (…))

b)      mimiczne wyrazy emocji

c)      sytuacje wywołujące emocje (to jest określone sytuacje lub zdarzenia wywołują podobne reakcje w różnych kręgach kulturowych; nie tyle jednak sytuacje są uniwersalne, ile uniwersalne są wzorce wyrażające ich oceny, znaczenie pewnych wydarzeń dla człowieka. W tym sensie uniwersalne są pewne strukturalne, transakcyjne cechy znaczeń sytuacyjnych, jak utrata, niebezpieczeństwo, gratyfikacja, niesprawiedliwość).”[2]

Natomiast Dan Hill zaprezentował sześć podstawowych emocji, a każdą z nich dodatkowo rozbił na dwa warianty – reprezentuje to tabela na następnej stronie, wariant bardziej intensywny znajduje się w górnym wierszu, a mniej intensywny w dolnym wierszu.

Tabela. Podział Emocji ze względu na intensywność

Radość	Zdumienie	Wściekłość	Wstręt	Żal	Przerażenie
SZCZĘŚCIE	ZASKOCZENIE	GNIEW	ODRAZA	SMUTEK	STRACH
Satysfakcja	Ciekawość	Rozdrażnienie	Nuda	Melancholia	Zmartwienie

Źródło: Hill D., Emocjonomika – wykorzystanie emocji a sukces w biznesie, Dom Wydawniczy REBIS,
Poznań 2010, s. 110

Podobny podział emocji przedstawił Plutchik, jednak on przyjął 8 pierwotnych wzorców zachowań. W porównaniu do podziału Dana Hilla przyjął on zarówno emocje bardziej intensywne jak i mniej za podstawowe. Tabela poniżej przedstawia podstawowe emocje według Plutchika oraz jego ich interpretacje.

Tabela. Podstawowe wzorce zachowań a podstawowe emocje w interpretacji Plutchika

PROTOTYPWE WZRORCE ZACHOWANIA	EMOCJA PODSTAWOWA
Inkorporacja – zachowanie związane z pożywieniem lub akceptacją bodźców ze świata zewnętrznego, korzystnych dla organizmu	Akceptacja
Odrzucenie – zachowania prowadzące do pozbycia się tego, co jest szkodliwe, ale już zostało wchłonięte	Wstręt
Ochrona – zachowanie zmierzające do unikania niebezpieczeństwa lub szkody, obejmuje wycofywanie się, walkę czy jakąkolwiek inną formę zwiększającą dystans między organizmem a źródłem zagrożenia	Lęk
Niszczenie (destrukcja) – zachowanie na rzecz likwidacji przeszkód uniemożliwiających zaspokojenie potrzeby	Gniew
Rozmnażanie (reprodukcja) – zachowanie może przejawiać się w postaci przybliżenia się do innych, związania z innymi,	Radość
Reintegracja - reakcja na utratę czegoś ważnego lub przyjemnego, zmierza do odzyskania utraconego obiektu przez szukanie więzi z nowym obiektem	Smutek
Orientacja – reakcja na kontakt z obiektem nowym, obcym albo o nieznanej jeszcze wartości	Zaskoczenie (zdziwienie)
Eksploracja - zachowanie zmierzające do rozpoznania danego środowiska	Antycypacja (oczekiwanie) albo cierpliwość

Źródło: Gasiul H., Teorie emocji i motywacji, rozważania psychologiczne,

Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2002, s. 40

„Na podstawie wyróżnionych cech emocji (to jest intensywność, bipolarność, podobieństwo) Plutchik zaprezentował także tak zwaną bryłę emocji (…). Emocje podstawowe znajdują się na obwodzie koła u góry bryły. Wszystkie emocje rozłożone są według zasady przeciwstawności (na przykład żal, jako przeciwstawność ekstazy) oraz intensywności albo pobudzenia (u góry znajdują się emocje intensywne, jak na przykład wstręt, żal, na samym dole bryły emocje o niskiej intensywności, jak na przykład nuda). Ponadto emocje ułożone bliżej siebie są bardziej do siebie podobne.”[3]

Rysunek Prymarne diady utworzone przez połączenie graniczących ze sobą

podstawowych emocji - teoria Plutchika

Źródło: Gasiul H., Teorie emocji i motywacji, rozważania psychologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2002, s. 41

Rysunek Wielowymiarowy model emocji Plutchika

Źródło: Gasiul H., Teorie emocji i motywacji, rozważania psychologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2002, s. 42

            W celu poznania emocji pochodnych należy przyjrzeć się wykresowi Sensory Logic, która rozmieściła podstawowe emocje poziomo i po przekątnej. „Każda z nich jest rezultatem połączenia dwóch emocji głównych. (…) Na przykład, aby zrozumieć, w jaki sposób powstaje oburzenie, musimy odnaleźć oburzenie w jednym z białych okienek oznaczających emocje drugiego rzędu. Następnie szukamy odpowiadającej mu emocji pierwszego rzędu w szarym okienku powyżej na osi poziomej. W tym przypadku to gniew. Kolejnym zadaniem jest lokalizacja drugiej głównej emocji, która znajduje się w szarym okienku na lewo od oburzenia. W ten sposób odnajdujemy zaskoczenie. W rezultacie wykres pomaga spostrzec, że oburzenie jest swoistą mieszanką gniewu i zaskoczenia. (…) Warto zauważyć, że spośród trzydziestu wymienionych emocji tylko siedem można zakwalifikować, jako pozytywne. Dwie inne – zaskoczenie i nostalgia – mają charakter neutralny.”[4]

Źródło: Hill D., Emocjonomika – wykorzystanie emocji a sukces w biznesie, Dom Wydawniczy REBIS,

Poznań 2010, s. 112

Na podstawie tabeli powyżej możemy podzielić emocje na wewnętrzne
i zewnętrzne. Emocje wewnętrzne to takie, „które skierowane są do wewnątrz lub wywoływane przez osobę, która ich doświadcza. Mają zwykle związek z samooceną lub sposobem, w jaki reagujemy na zmieniające się okoliczności, opierając się na naszych oczekiwaniach w stosunku do danej sytuacji.”[5] Zaliczamy do nich:

• zachwyt – przypływ szczęścia w wyniku nagłej poprawy samopoczucia;
• dumę – wzrost samooceny w rezultacie osobistego lub wspólnego osiągnięcia;
• ponurość – czerpanie perwersyjnej przyjemności z trudnych lub budzących odrazę okoliczności;
• nostalgię – pragnienie powrotu do szczęśliwszej sytuacji;
• poczucie winy – czerpanie przyjemności ze świadomie złego postępowania;
• zakłopotanie – poczucie dyskomfortu w danej sytuacji;
• trwogę  – mieszanka zdziwienia, przerażenia i szacunku;
• pogardę – lekceważenie obiektu postrzeganego, jako gorszy;
• posępność – poczucie goryczy i dystansu spowodowane rozczarowaniem;
• żal – cierpienie z powodu popełnionego błędu lub niepowetowanej straty;
• wstyd – dezaprobata dla czyjegoś zachowania;
• rozpacz – utrata nadziei lub wiary w siebie.[6]

Emocje zewnętrzne – „są z kolei wywoływane przez przyczynę zewnętrzną lub skierowane na zewnątrz – głównie na inne osoby. Najczęściej wynikają
z zainteresowania pozycją i powodzeniem innych ludzi, szczególnie w celu
w porównaniu z własną sytuacją.”[7] Wśród nich występują:

• ulga – przyjemność z zakończenia lub poprawy nieprzyjemnej sytuacji;
• chęć zemsty – zamiar ukarania, niekoniecznie zrealizowany;
• tęsknota – nadzieja w połączeniu ze smutkiem z powodu nikłej szansy spełnienia pragnienia;
• nadzieja – wiara w spełnienie pragnienia oraz obawa, że tak się nie stanie;
• rozczarowanie – uświadomienie, że wysiłek nie przyniesie spodziewanej nagrody;
• zaniepokojenie – niezdolność uniknięcia czyhającego niebezpieczeństwa;
• rozżalenie – niezadowolenie z czyjegoś powodzenia;
• zawiść – pragnienie tego, co posiadają inni;
• zazdrość – poczucie irytacji związane z utratą uczucia;
• pruderia – przesadna (często fałszywa) przyzwoitość;
• boleść – silne niezadowolenie z powodu wypadków, które pogarszają samopoczucie.[8]

---

[1] Gasiul H., Teorie emocji i motywacji, rozważania psychologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2002, s. 37-38

[2] Tamże, s. 38

[3] Gasiul H., Teorie emocji i motywacji, rozważania psychologiczne, Wydawnictwo Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Warszawa 2002, s. 41

[4] Hill D., Emocjonomika – wykorzystanie emocji a sukces w biznesie, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2010, s. 111-113

[5] Hill D., Emocjonomika – wykorzystanie emocji a sukces w biznesie, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2010, s.114

[6] Tamże, s. 113

[7] Hill D., Emocjonomika – wykorzystanie emocji a sukces w biznesie, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2010, s.114

[8] Tamże, s. 113

EQ - inteligencja emocjonalna

Inteligencja emocjonalna „obejmuje zdolność rozumienia siebie i własnych emocji, kierowania i kontrolowania ich, zdolność samomotywacji, empatii oraz umiejętności o charakterze społecznym.”[1]

            „Ojcem definicji „inteligencja emocjonalna” jest Arystoteles, który w swoim traktacie o cnocie, charakterze i dobrym życiu wskazał na znaczenie emocji i namiętności, podkreślając, że istotna jest „odpowiedniość emocji”. Współcześni psychologowie definiują inteligencję emocjonalną jako właściwe do miejsca, czasu i okoliczności, a więc inteligentne, używanie emocji. Twórcy terminu – John Mayer i Peter Salovey – wyodrębnili cztery umiejętności składające się na inteligencję emocjonalną: umiejętność postrzegania, oceny i wyrażania emocji; umiejętność zarządzania uczuciami; umiejętność rozumienia własnych emocji i wiedzy, która z nich wynika i umiejętność panowania nad emocjami.”[2]

Inteligencja emocjonalna podzielona jest na pięć podstawowych dziedzin:

1. Samoświadomość emocjonalna – rozpoznawanie i umiejętność nazwania własnych emocji, rozumienie przyczyn powstawania uczuć. Zdolność rozpoznawania różnicy między uczuciami i działaniami, dzięki temu mamy szansę zapanować nad nimi.
2. Panowanie nad emocjami, tak aby były adekwatne do danej sytuacji, która je wywołała. Łatwiej jest zapanować nad złością i znieść frustrację a także wyrażać inaczej złość bez niepotrzebnych bójek. Umiejętność radzenia sobie ze stresem jak i również zmniejszenie niepokoju w stosunkach z innymi oraz mniejsze poczucie osamotnienia.
3. Produktywne wykorzystanie emocji czyli zdolność do motywowania się – bierzemy większą odpowiedzialność za siebie, innych oraz wykonane zadania. Lepiej się koncentrujemy i skupiamy uwagę na najważniejszych kwestiach, a dzięki temu nasze wyniki są coraz lepsze. Dzięki większej samokontroli nasza impulsywność maleje .
4. Empatia: odczytywanie emocji – osoby posiadające tą zdolność są bardziej wyczulone na subtelne sygnały społeczne, posiadają lepszą zdolność do słuchania innych a dzięki temu dobrze sprawdzają się w zawodach wymagających troskliwości. Umiejętność ta pozwala na rozumienie punktu widzenia innej osoby. Wzrost empatii powoduje wzrost wrażliwości na uczucia innych osób.
5. Stosunki z innymi osobami – chodzi tu o umiejętne kierowanie emocjami innych osób przez analizowanie i zrozumienie ich uczuć. Dzięki tej umiejętności ludzie lepiej rozwiązują konflikty i wyjaśniają nieporozumienia a co za tym idzie mają prospołeczne nastawienie oraz harmonijnie współpracują w grupach. Takie osoby są bardziej pewne siebie i zręcznie się komunikują przez to, że są otwarci oraz są nastawieni przyjaźnie do innych.[3]

W ostatnich latach pojęcie inteligencji emocjonalnej stało się bardzo popularne
i wykorzystywane w zarządzaniu, w szczególności na wyższych stanowiskach menedżerskich. Ludzie inteligentni emocjonalnie nie pozwalają, aby emocje kierowały ich życiem, wykorzystują oni swoje myślenie do kierowania emocjami.

Twórcami tego pojęcia jest Salovey i Mayer, przedstawiają następującą definicję:

Inteligencja emocjonalna obejmuje:

• zdolność właściwego odczuwania, oceniania, a także wyrażania emocji
• umiejętność odkrywania i generowania uczuć
• zdolność rozumienia emocji i wiedzy, która się z nich wywodzi
• umiejętność regulowania emocji tak, żeby skutkowały w emocjonalnym
  i intelektualnym rozwoju.[4]

Daniel Goleman, autor wielu książek związanych z inteligencją emocjonalną twierdzi, że sukces w życiu zależy od poziomu inteligencji ogólnej, a także przede wszystkim od umiejętności kierowania i dostosowywania do danej sytuacji własnych emocji.

Według niego „inteligencja emocjonalna to:

• zdolność do dokładnego spostrzegania, oceniania i ekspresji emocji, 
• zdolność do wprowadzania się w pożądany stan emocjonalny,
• umiejętność uświadamiania i rozumienia swoich własnych oraz innych ludzi emocji oraz ich akceptowanie, 
• umiejętność kontrolowania emocji.”[5]

Daniel Goleman, uważa, że „inteligencja emocjonalna określa nasze potencjalne zdolności uczenia się umiejętności praktycznych, które opierają się na pięciu składnikach: samoświadomości, motywacji, kierowaniu samym sobą, empatii i dobrym układaniu stosunków z innymi osobami.”[6]

 „Inteligencja emocjonalna stanowi nabyty nawyk:

• wykorzystywania informacji emocjonalnych pochodzących od nas samych oraz od innych osób;
• integrowania tych informacji z naszym sposobem myślenia;
• wykorzystywania ich w procesie podejmowania decyzji tak, aby uzyskać odpowiednie rezultaty w określonych sytuacjach oraz w ogóle w życiu”[7]

Inteligencja emocjonalna jest to wykorzystywanie myślenia o uczuciach w celu kierowania swoim własnym zachowaniem. Takie działanie sprawia, że możemy lepiej zarządzać swoim życiem, a także nawiązywać lepsze relacje z innymi.

            Inteligencję emocjonalną możemy przedstawić ze względu na dwa aspekty:

1)             rozumienie samego siebie i swoich celów, a także intencji, reakcji oraz zachowań

2)             rozumienie innych osób i ich uczuć.

Howard Gardner określił te dwa aspekty inteligencji, jako:

• inteligencję intrapersonalną – czyli umiejętność stworzenia precyzyjnego, odpowiadającemu rzeczywistości modelu samego siebie, dostrzeganie tego,
  co dzieje się wewnątrz nas i wykorzystywanie tego dla skutecznego działania
• inteligencję interpersonalną – dostrzeganie, co się dzieje wewnątrz innych ludzi, a także tego, co nimi kieruje, pomiędzy nimi i reagowanie na to w odpowiedni sposób;[8]

Rysunek poniżej pokazuje te dwa typy inteligencji połączone z inteligencją emocjonalną.

Rysunek  Połączenie inteligencji intrapersonalnej i interpersonalnej z inteligencją emocjonalną

Źródło: Stephen N., Spencer-Arnell L., Wilson L., Coaching inteligencji emocjonalnej,

Wolters Kluwer Polska, Warszawa 2010, s. 33

Najważniejsze w inteligencji interpersonalnej jest posiadanie zdolności do rozróżniania i właściwego reagowania na nastroje, temperamenty, a także motywacje i pragnienia innych ludzi. Dostęp do własnych uczuć oraz zdolność ich rozróżniania, a także poleganie na nich w kierowaniu swoim zachowaniem jest kluczem do samopoznania.[9]

Za jeden z głównych wymiarów inteligencji emocjonalnej, uważa się zdolność nazywania emocji. Kiedy człowiek wyraża emocje, dostarcza innym informacji o tym, co czuje i jak ocenia sytuację oraz jakie są jego intencje i zamiary. Dzięki wiedzy czerpanej z ekspresji emocjonalnej partnerów interakcji można interpretować, a także przewidywać ich zachowania. Ludzie przez wyrażanie specyficznych emocji, mogą wywołać określone zachowania innych ludzi: złość może prowadzić do czyjejś uległości, a smutek może wpływać na współczucie, natomiast wdzięczność nagradzać za okazaną pomoc. Człowiek przez nazywanie swoich stanów emocjonalnych staje się również zdolny do tego, aby zrozumieć, co czuje i zwiększyć swoje szanse na zyskanie kontroli emocjonalnej. Nazywanie emocji i ich rozumienie chroni ludzi przed doświadczaniem emocji negatywnych i stresu. Gdy ludzie posiadają większy dostęp do swoich emocji i radzą sobie z ich nazywaniem, tym efektywniejsze są ich wysiłki zmierzające do utrzymania pozytywnego nastroju. Ważne jest również to, że zdolność do identyfikowania i kategoryzowania stanów emocjonalnych, a nie tylko samo ich analizowanie, wiąże się z doświadczaniem pozytywnych emocji i większą satysfakcją z kontaktów społecznych[10] Każdy człowiek powinien pamiętać, że poziom inteligencji emocjonalnej może zmieniać się przez całe życie w wyniku przeżywania nowych doświadczeń oraz uczenia się pewnych zachowań.

„To właśnie wysoka inteligencja emocjonalna oraz używanie partnerskiego języka a także łatwość nawiązywania kontaktów decydują – jak wynika z badań – o osiąganiu sukcesów przez kobiety, jak również o tym, że zajmują one stanowiska kierownicze. Jednocześnie te umiejętności są bardzo pożądane we współczesnym zarządzaniu.”[11]

Chciałabym teraz przedstawić, na rysunkach, jakie cechy charakteryzują kobiety z wysoką inteligencją emocjonalną, a jakie charakteryzują kobiety z wysokim ilorazem inteligencji.

 

Rysunek  Kobieta o wysokiej inteligencji emocjonalnej

Opracowanie własne na postawie: http://www.eioba.pl/a1020/inteligencja_emocjonalna

Rysunek  Kobieta z wysokim ilorazem inteligencji

Opracowanie własne na postawie: http://www.eioba.pl/a1020/inteligencja_emocjonalna

 „Kobiety w biznesie często stawiają na inteligencję emocjonalną i na empatię. Dzięki temu lepiej rozumieją swoich podwładnych, co umożliwia im bardziej płynną i efektywną komunikację opartą na pozytywnych emocjach. Takie postępowanie jest przez wielu badacz, zajmujących  się zagadnieniami związanymi z tak zwanym miękkim zarządzaniem, zaliczane do umiejętności kluczowych nowoczesnego menedżera i lidera. Dzięki swej inteligencji emocjonalnej (niektórzy badacze uważają, że sukces menedżera zależy w 20% od jego ilorazu inteligencji, a w 80% od inteligencji emocjonalnej) oraz intuicji kobiety skuteczniej potrafią motywować swych pracowników”[12]

---

[1] http://inteligencjaemocjonalna.com/

[2] Lisowska E., Kobiecy styl zarządzania, Helion, Gliwice 2008, s.113-114

[3] Goleman D., Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina of Poznań, Poznań 1997, s. 436-437

[4] Krokowski M., Rydzewski P., Zarządzanie emocjami i inteligencja emocjonalna. Vademecum Użytkownika, Imperia, Łódź 2002, s. 26

[5] Augustynek A., Psychologia. Jak ślimak piął się pod górę, Difin, Warszawa 2008, s. 102

[6] Goleman D., Inteligencja emocjonalna w praktyce¸ Media Rodzina, Poznań 2007, s. 39

[7]Neale S., Spencer-Arnell L., Wilson L., Coaching inteligencji emocjonalnej, Wolters Kluwer Polska.,Warszawa 2010, s. 25

[8] Neale S., Spencer-Arnell L., Wilson L., Coaching inteligencji emocjonalnej, Wolters Kluwer Polska,Warszawa 2010, s. 25

[9] Celińska-Nieckarz S., Emocjonalny potrafi więcej, „Personel” Nr 10/2000, s. 24

[10] Szczygieł D., Uczucia na języku, „Charaktery” 11/ 2009, s. 70-71

[11] Lisowska E., Kobiecy styl zarządzania, Helion, Gliwice 2008, s.114

[12] Brol J., Kosior M., Kobiecy styl zarządzania w Polsce (aspekty społeczno-ekonomiczne), Kobieta i biznes 1-4 2004, s.9-10

Źródło: http://www.mfk.org.pl/kobieta_i_biznes/kib_1-4_2004.pdf